Turfanda mı Yoksa Turfa mı?
Turfanda mı Yoksa Turfa mı?
Mizancı Mehmed Murad (1854-1917) sadece yayımladığı gazete ve
fikirleri ile değil fırtınalı hayatı ile de dikkat çekmiş farklı bir
isimdir. Bu cevval ve münekkit adamın kaleminden çıkarak edebiyat
tarihimizde yerini alan Turfanda mı Yoksa Turfa mı? romanı pek çok
özelliği ile önemli bir eserdir.
Mizancı Murad, kaba muaşaka tasvirlerinin milli roman diye itibar
görmesinden rahatsızlık duyar ve ahlakçı edebiyat anlayışının bir
yansıması olarak ediplik iddiasında bulunmaksızın Turfanda mı Yoksa
Turfa mı? ile kendince “milli roman”ın olması gereken örneğini verir.
Sosyal ve siyasal alanda gördüğü aksaklıkları eleştirir ve bu
aksaklıklar için çözümler önerir. Mizancı Murad'ın eğitim, siyaset, yeni
insan tipi, köy ve köylü kalkınması konularında ileri sürdüğü fikirler
sonraları gerçekleşecek birer kehanete dönüşür. Bütün bu özellikleriyle
Türk romanı tarihinde önemli bir yer işgal eden Turfanda mı Yoksa Turfa
mı? romanı, umarız bu baskısıyla da hak ettiği ilgiyi görür.
Eski harflerle 1308 (1890-1891) yılında bir kez basılan bu roman,
yeni harflerle epeyce baskı yapmıştır. Yılların ve alfabe değişikliğinin
araya soktuğu müşkülleri aşarak Türk okuruna orijinal metin aktarımını
geniş bir inceleme ile sunmaktan mutluyuz.